Καλώς ήρθατε στην «Κοινωνική Οικοσοφία».


Η ονομασία του Blog δεν είναι αυθαίρετη αλλά αποτελείται από δύο συνθετικά, που περιγράφουν την οπτική γωνία μέσω της οποίας θα αναλυθούν διάφορα οικολογικά θέματα.

Οι ρίζες του πρώτου, «Κοινωνική», προέρχεται από την «Κοινωνική Οικολογία» του Murray Bookchin, που υποστηρίζει ότι όλα τα οικολογικά προβλήματα προέρχονται από κοινωνικά προβλήματα.

Το δεύτερο στοιχείο, η «Οικοσοφία», οφείλει την πατρότητά του στον Νορβηγό φιλόσοφο και φυσιολάτρη Άρνι Νες, εισηγητή της «Βαθιάς Οικολογίας» (Deep Ecology). Πρόκειται για μια ολιστική προσέγγιση των παγκόσμιων προβλημάτων, που περιλαμβάνει στοιχεία φιλοσοφικά, συναισθηματικά, μυστικιστικά, αλλά και τρόπους καθημερινής δράσης. Η Οικοσοφία του Νες αναδεικνύει ως κεντρική την ιδέα ότι, σε αντίθεση με τον δυτικό ανθρωποκεντρισμό, όλα τα έμβια όντα έχουν τη δική τους αξία, αφ'εαυτού και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζονται.

Αυτά τα δύο φιλοσοφικά ρεύματα, που επηρέασαν σημαντικά τις σύγχρονες οικολογικές τάσεις, βρέθηκαν συχνά αντιμέτωπα. Ο Bookchin έφθασε να χαρακτηρίσει την Βαθιά Οικολογία ως "οικοφασισμό", ως μισοκαλυμμένη ανοησία του New Age μασκαρεμένη σαν φιλοσoφία, κλπ. Και παρόλο που οι εκφράσεις αυτές είναι βαριές και στις πιο πολλές περιπτώσεις άδικες, έγιναν και παραμένουν αιτία για έντονες συζητήσεις, διαμάχες, διασπάσεις, αλλά και φιλοσοφική ωρίμανση του οικολογικού κινήματος.

Το παρόν Blog επιχειρεί να συζεύξει αυτές τις δύο σχολές σκέψης σε μια πιο περιεκτική και ολιστική προσέγγιση της Οικολογίας, που προσφέρει μια νέα κατανόηση και χαράζει μια πιο αποτελεσματική κατεύθυνση στην αντιμετώπιση της μεγάλης περιβαλλοντικής κρίσης που μαστίζει τον πλανήτη μας.



Arne Naess : To κάλεσμα του Βουνού

ΤΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΤΗΣ ΟΙΚΟΖΩΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ THOMAS BERRY





Ο Thomas Berry, ιησουίτης, οικοθεολόγος , ιστορικός των πολιτισμών, βιοτοπικιστής και μαθητής του Theilard de Chardin, είναι συγγραφέας σημαντικών βιβλίων, όπως Το Όνειρο της Γης και το πρόσφατο Η ιστορία Σύμπαντος (μαζί με τον Brian Swimme). Mας άφησε την πρώτη Ιουνίου του 2009, σε ηλικία ενενήντα πέντε χρόνων.
Ο Berry προτείνει μια αλλαγή στη δυτική κοινωνία, σε οικοκεντρική βάση που αναγνωρίζει την ιστορία της Γης ως μοναδικό ενιαίο ιερό κείμενο μιας οικοπνευματικής και ολιστικής θεώρησης του κόσμου, σύμφωνα με την οποία ο καθένας δεσμεύεται να ζει με συνειδητότητα στη δική του βιοπεριοχή.
Η Ιστορία του Σύμπαντος περιλαμβάνει ένα κεφάλαιο για τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την είσοδο σε αυτό που ο Berry ονομάζει Οικοζωική εποχή.






ΤΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΤΗΣ ΟΙΚΟΖΩΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

1. Το Σύμπαν είναι μια κοινωνία υποκειμένων και όχι μια συλλογή από αντικείμενα.
2. Η Γη υπάρχει και μπορεί να συνεχίσει να υφίσταται μόνο σε ένα λειτουργικό σύνολο. Δεν μπορεί να επιβιώσει κατακερματισμένη, όπως και κάθε άλλος οργανισμός. Αλλά η Γη δεν μια έχει παγκόσμια ομοιομορφία. Είναι ένα διαφοροποιημένο σύμπλεγμα, του οποίου πρέπει να διατηρηθεί η ακεραιότητα και η διασύνδεση των διαφόρων βιοτοπικών εκφράσεων.
3. Η Γη είναι ένα αγαθό που μας δόθηκε για περιορισμένο χρόνο χρήσης και δεν έχουμε το δικαίωμα να της προκαλέσουμε ανεπανόρθωτες ζημιές στα κύρια λειτουργικά της συστήματα.
4. Ο άνθρωπος είναι ένα παράγωγο στοιχείο σε σχέση με τη Γη, η οποία είναι πρωτογενής. Κάθε ανθρώπινος θεσμός, επάγγελμα, πρόγραμμα και δραστηριότητα, θα πρέπει να την τοποθετεί στο κέντρο των συμφερόντων του. Στην οικονομική θεωρία, για παράδειγμα, ο πρώτος νόμος πρέπει να είναι η προστασία της οικονομίας της γης. Ένα Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν σε αύξηση, το οποίο συνοδεύεται από ένα Ακαθάριστο της Γης σε έλλειμμα, αποκαλύπτει τον παραλογισμό της δικής μας σύγχρονης πραγματικότητας. Για την ιατρική κοινότητα πρέπει να γίνει σαφές ότι δεν μπορούν να υπάρχουν υγιή άτομα σε ένα άρρωστο πλανήτη.

5. Το συνολικό σύστημα λειτουργίας της Γης έχει αλλοιωθεί κατά τη μετάβαση από Καινοζωική στην Οικοζωική Εποχή. Οι κυριότερες εξελίξεις στην Καινοζωική συντελέστηκαν τελείως έξω από κάθε ανθρώπινη παρέμβαση. Στην Οικοζωική εμείς οι άνθρωποι έχουμε αντίθετα μια αποφασιστική επιρροή σε όλες σχεδόν τις διαδικασίες της εξέλιξης: ακόμα και αν δεν γνωρίζουμε πώς να παράγουμε ένα φύλλο χόρτου, αυτό δεν θα μπορέσει να αυξηθεί αν δεν γίνει αποδεκτό, αν δεν προστατευθεί και αν δεν υποστηριχθεί από εμάς. Η εποικοδομητική ισχύς της δημιουργικότητάς μας στα φυσικά συστήματα της ζωής είναι ελάχιστη ενώ η δύναμη της καταστροφής τεράστια.

6. Για να είναι έγκυρη η "πρόοδος" πρέπει να συμπεριλαμβάνει σφαιρικά το σύνολο της Γης και όλες του τις πτυχές της. Το να ορίζουμε "πρόοδο" την ανθρώπινη εκμετάλλευση του πλανήτη είναι μια απαράδεκτη στρέβλωση.

7. Η Οικοζωική Εποχή μπορεί να γίνει πραγματικότητα μόνο με την αναγνώριση της θηλυκής διάστασης της Γης, με την απελευθέρωση των γυναικών από την καταπίεση και τους περιορισμούς που υπέστησαν κατά το παρελθόν και με την ανάληψη μιας κοινής ευθύνης, τόσο ανδρικής όσο και γυναικείας, για την εγκαθίδρυση μιας ολοκληρωμένης γήινης κοινότητας.

8. Κατά τη διάρκεια της Οικοζωικής περιόδου προκύπτει ένας νέος ρόλος τόσο για την επιστήμη όσο και για την τεχνολογία. Η επιστήμη θα πρέπει να διασφαλίζει την πλήρη κατανόηση της λειτουργίας της Γης και τους τρόπους με τους οποίους οι γήινες και οι ανθρώπινες δραστηριότητες μπορούν να αλληλοενισχύονται. Οι βιολογικές επιστήμες θα πρέπει να αναπτύξουν μια ευαισθησία για όλους τους ζωντανούς οργανισμούς, ένα βαθύτερο σεβασμό για την υποκειμενικότητα των διάφορων όντων που ζουν στη Γη. Η ανθρώπινη τεχνολογία πρέπει να εναρμονιστεί με εκείνη του φυσικού κόσμου.

9. Νέες αρχές ηθικής πρέπει να αναδυθούν μέσα από την αναγνώριση του απόλυτου κακού της γενοκτονίας και της βιοκτονίας, καθώς και όλων των άλλων δεινών που αφορούν ειδικότερα τους ανθρώπους.

10. Χρειάζεται μια νέα θρησκευτική ευαισθησία, μια ευαισθησία που να αναγνωρίζει την ιερή διάσταση της Γης και να αποδέχεται τον φυσικό κόσμο, ως κύρια εκδήλωση του απώτερου μυστηρίου της ύπαρξης.

11. Χρειάζεται μια νέα οικοζωική γλώσσα. Το Καινοζωικό μας ιδίωμα είναι ριζικά ανεπαρκές. Θα πρέπει προχωρήσουμε στη σύνταξη ενός νέου λεξικού που να περιλαμβάνει νέους ορισμούς του υπάρχοντος και την εισαγωγή νεολογισμών για τους νέους τρόπους ύπαρξης και για τις συμπεριφορές που αναδύονται.

12. Ψυχικά όλα τα αρχέτυπα του συλλογικού ασυνειδήτου αποκτούν ένα νέο κύρος, καθώς και νέους τρόπους λειτουργίας, κυρίως στην συμβολική κατανόηση του μυητικού ταξιδιού, του μύθου του θανάτου-αναγέννησης, της Μεγάλης Μητέρας και του δέντρου της ζωής.

13. Προβλέπονται νέες εξελίξεις στο τελετουργικό, σε όλες τις τέχνες και την λογοτεχνία. Ειδικά το θέατρο να βρει καταπληκτικές ευκαιρίες στα μεγαλειώδη θέματα που αναπτύσσονται σ’αυτή την εποχή. Οι συγκρούσεις, που μέχρι τώρα περιοριζόταν στην απλή ανθρώπινη διάσταση, θα αποκτήσουν απρόβλεπτες συνέπειες στην συναρπαστική μετάβαση από το τέλος της Καινοζωικής και την εμφάνιση της Οικοζωικής περιόδου : επικές διαστάσεις που υπερβαίνουν κάθε προσδοκία.

14. Ο μετριασμός της παρούσας καταστροφικής κατάστασης (μέσω της ανακύκλωσης των υλικών, τον περιορισμό της κατανάλωσης και τη προστασία των οικοσυστημάτων), θα είναι μάταιες, αν η πρόθεση μας περιορισθεί μόνο στο να κάνουμε βιώσιμο το υπάρχον σύστημα. Αυτές οι απαραίτητες δραστηριότητες θα αποφέρουν καρπούς μόνο εάν ο στόχος είναι να οικοδομήσουμε μια νέα τάξη.




Δεν υπάρχουν σχόλια: